Wet publieke gezondheid en de gereedschapskist

In de wet publieke gezondheid wordt een "gereedschapskist" opgenomen waaruit de minister bij een epidemie kan plukken bij een epidemie: hoe verkeerd gebruik van begrippen in combinatie met het "kaasplakkenmodel" leidt tot verregaande beperkingen van onze burgerlijke vrijheden.

Zou het beter zijn al die tijdelijke corona maatregelen in een wet vast te leggen? En dat de minister dan daar over kan beschikken naar zijn of haar goeddunken? Het toppunt van mechanistische denken is over de wijziging in de Wet publieke gezondheid praten in de termen van een oplossing met gereedschap uit een kist. Volgens onze regering is de epidemie een “ding” dat je kan bewerkende een “instrument’ . Simpel, voor iedereen te begrijpen, maar volstrekt irreëel.

Onlangs postte  Marion Koopmans (bekroond met de Machialvelli prijs vanwege het “goed communiceren met het publiek”) op twitter het volgende model. Een typische voorbeeld het manipuleren met beelden. De kaasplakjes. The Swiss Cheese Respiratory Virus Pandemie Defence. In het Engels klinkt het als iets heel echts. Afzonderlijk werken de kaasplakjes niet, maar allemaal achter elkaar wel. (?)

Waarom is het een dwaling om maatregelen in een wet voor te stellen als voorwerpen die de minister kan plukken uit een gereedschapskist. 

In de psycholinguïstiek wordt op de volgende praktisch manier onderscheid aangebracht tussen zaken en begrippen. Stel je de vraag: kan het in een kruiwagen? Ja, de gereedschapskist kan in een kruiwagen. Nee, wetten of regelgeving of vrijheidsbeperkende maatregel kunnen niet in een kruiwagen.

Wetten zijn geen dingen maar feitelijk doorlopende handelingen. Een wet of regelgeving is iets wat steeds weer opnieuw aandacht vraagt, geïmplementeerd moet worden, getoetst op zijn werking en staat voor morgen niet vast omdat hij er gisteren was; je kunt ook altijd naar de rechter voor een toets. Probeer dat maar eens met een schroevendraaier. 

Terug naar de corona-maatregelen 

Tot mijn verbazing worden de corona-maatregen in de wet opgenomen niet omdat ze geëvalueerd zijn op hun effect zijn maar ze staan er in omdat ze tot nu toe gebruikt werden (je gelooft het niet maar het staat er echt zo in het wetsvoorstel).   

Wat is nu het dramatische van het kaasplakkenmodel wat Marion Koopmans twittert?
Op de eerste plaats maakt het duidelijk dat alle maatregelen zo lek zijn als een zeef.
Op de tweede plaats staat er feitelijk in deze tweet: als de nood aan de man komt, dan meteen een volledige lock down, want alleen als we alle maatregelen tegelijk nemen  kunnen we redelijkerwijs een praktische volledig effect bereiken. 

Lachwekkend? Nee, om te huilen. Dit is dus het nivo waarop over epidemieën gedacht wordt en dit is dus het  simplistische mechanische model waarmee overheid een epidemie wil bestrijden.
Vastgelegd in een wet waarbij naar goeddunken van een minister uw grondwettelijke vrijheden in één klap kunnen worden afgenomen.  

Met een onderbouwing van de “wetenschap”. Dankzij kaas in een gereedschapskist.